Kontrola jakości produktów kosmetycznych zawierających retinoidy

Retinoidy to grupa związków składająca się z witaminy A (retinolu) oraz jej naturalnych i syntetycznych pochodnych, które wykazują aktywność biologiczną. Najbardziej rozpowszechnionymi naturalnymi retinoidami są retinol, retinal, kwas retinowy i estry retinylu, a także beta-karoten, który jest najpowszechniejszym karotenoidem. Retinoidy biorą udział w różnych procesach biologicznych, takich jak embriogeneza, widzenie, zapalenie, reprodukcja i proliferacja komórek, różnicowanie i apoptoza.

Retinoidy mają również różne pozytywne działanie na skórę, ponieważ ich aktywna forma - kwas retinowy, wiąże się z receptorem kwasu retinowego w jądrach komórek skóry, który wchodzi w interakcję ze specyficzną sekwencją DNA i reguluje transkrypcję genów „wrażliwych na retinoidy”. Dzięki zastosowaniu retinoidów w sformulowaniach produktów kosmetycznych można z powodzeniem walczyć z nieprawidłowym różnicowaniem i proliferacją keratynocytów, ograniczając tym samym powstawanie mikrozaskórników i pojawianie się trądziku. Ponadto retinoidy są szeroko stosowane w produktach dermatologicznych, które skutecznie rozwiązują problemy łuszczycy, przebarwień i fotostarzenia, ponieważ stymulują syntezę kolagenu i hamują jego rozkład, wspomagają odnowę naskórka, działają immunomodulująco, przeciwbakteryjnie i antyoksydacyjnie.

Retinoidy są więc szeroko stosowane w różnych produktach kosmetycznych, takich jak kremy do twarzy, oczu i rąk, balsamy do ciała, żele pod prysznic i mydła w płynie, szampony, odżywki, pomadki do ust, tusze do rzęs, rumieńce i inne produkty. Według Komitetu Naukowego ds. Bezpieczeństwa Użytkowników, Dyrekcji Generalnej ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności Komisji Europejskiej stężenie retinoidów w kosmetykach jest ograniczone - do 0,05% ekwiwalentu retinolu (RE) w balsamach do ciała i 0,3% RE w kremach do twarzy i innych produkty bez spłukiwania. We Francji proponuje się maksymalnie 0,15% RE do stosowania w produktach kosmetycznych, w oparciu o badania nad możliwą fototoksycznością związaną z retinoidami. We Francji proponuje się maksymalnie 0,15% RE do stosowania w produktach kosmetycznych, w oparciu o badania nad możliwą fototoksycznością związaną z retinoidami. Tymczasem w Kanadzie stężenie retinoidów w kosmetykach jest ograniczone do 1% RE. Chociaż większość produktów kosmetycznych promuje stosowanie znacznie wyższych stężeń (1-5% RE), użytkownicy muszą zrozumieć, że przekraczają one maksymalne stężenie witaminy A dopuszczone w kosmetykach przez Komisję Europejską (0,3%). Ilość retinoidów w produktach kosmetycznych często nie jest deklarowana, chociaż niektóre z nich reklamowane są jako produkty o dużej mocy, zawierające witaminę A. Stosowanie kwasu retinowego i jego soli w produktach kosmetycznych jest zabronione, niezależnie od stężenia, głównie ze względu na działanie teratogenne .

Dlaczego ważne jest, aby zwracać uwagę na stężenie ekwiwalentów retinolu w produktach kosmetycznych? Jednoczesne stosowanie z suplementami lub pokarmem, bogatym w witaminę A, może prowadzić do nadmiernej ilości witaminy A w organizmie, co wiąże się z różnymi niepożądanymi działaniami ogólnoustrojowymi, takimi jak: rumień skóry, mdłości, ból głowy, ból brzucha, uszkodzenie wątroby, uszkodzenie nerek, hiperkalcemia i anomalie kostne. Jednak najczęstsze działanie niepożądane występuje przy użyciu miejscowych retinoidów, które nazywa się „reakcją retinoidową” i objawia się pieczeniem skóry, swędzeniem, rumieniem, suchością, a także łuszczeniem się skóry lub nadwrażliwością na światło. Niestety, niezależnie od rosnącego zainteresowania użytkowników produktami kosmetycznymi, zawierającymi retinoidy i wzrastającego w nich stężenia retinoidów, ich jakość i odpowiednio, bezpieczeństwo, nie są kontrolowane i zależą od producenta.

Coraz częściej widzimy, że stosowanie retinoidów w wysokich stężeniach jest promowane w nowoczesnych kosmetykach przeciwstarzeniowych, co wiąże się z kilkoma negatywnymi skutkami. W badaniu przeprowadzonym w 2020 roku [1] oceniono jakość 21 komercyjnych produktów kosmetycznych z retinoidami oraz określono stężenie retinoidów i ich jakość. Kontrola jakości przy produkcji tego typu produktów jest szczególnie ważna ze względów bezpieczeństwa, jednak często jest zaniedbywana zarówno przez producentów, jak i przez organy regulacyjne. W tym celu stworzono metodę analityczną, odpowiednią do analizy wszystkich powszechnie stosowanych retinoidów, w tym nowszej pochodnej (retinonianu hydroksypinakolonu). Podczas badania ujawniono rozbieżności między podanymi i wyznaczonymi ilościami retinoidów, a także producentów błędnie oznaczających retinoidy na liście składników (INCI). Wyznaczona ilość retinoidów była zwykle niższa od maksymalnego dopuszczalnego stężenia (0,3%), ale w pięciu produktach odnaleziono wyższą zawartość retinoidów (do 1,3%). W testowanych kosmetykach retinoidowych wykryto kilka naruszeń, w tym nadmiar retinoidów, nieprawidłowe etykietowanie i obecność kwasu retinowego. Takie wyniki wskazują na potrzebę bardziej surowej regulacji i kontroli jakości retinoidów w celu zapewnienia ich skuteczności i bezpieczeństwa w produktach kosmetycznych.

The LAB